Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ünal Değer Dünya Otizm Farkındalık ve Kabullenme Ayı nedeniyle açıklamalarda bulundu. Yrd. Doç. Dr. Değer yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:
“Bugün Rengimiz Kırmızı”
“Nisan Dünya Otizm Farkındalık ve Kabullenme Ayı”
“2008’den bu yana her yıl Nisan ayı, Dünya Otizm Farkındalık Ayı olarak kabul edilmekte ve tüm dünyada otizm farkındalığını arttırmak amacıyla farklı etkinlikler ile karşılanmaktadır. Bu bağlamda, DAÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi 3 Nisan 2023 tarihinde, saat 11:30’da “Bugün Rengimiz Kırmızı” sloganı ile etkinlik gerçekleştirerek öğrenciler ve öğretim üyeleri ile birlikte Otizm Spektrum Bozukluğu’na dikkat çekmeye çalıştı.
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), belirtileri yaşamın ilk yıllarında başlayan, sosyal etkileşim ve iletişimde yetersizlik, tek tip davranışlar ve kısıtlı ilgi alanı ile karakterize, etkileri yaşam boyu süren nörogelişimsel bir bozukluktur. Amerika Psikiyatri Birliği’nin Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatiksel El Kitabı- (DSM-5)’e göre otizm ve otizmle ilişkili bozukluklar “Otizm Spektrum Bozukluğu” başlığı altında birleştirilmiştir. DSM 5 kriterleri, toplumsal iletişim ve etkileşimdeki yetersizliğe yönelik belirtilerden bir kısmının 3 yaşından öncesinde başlaması ve kısıtlayıcı ve yineleyici davranışların varlığının OSB tanısına işaret edebileceğini vurgulamaktadır. 2018 yılında Amerika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nin verilerine göre OSB görülme sıklığı 2000 yılından günümüze kadar %150’lik bir artış göstermiştir ve 2018 yılında OSB görülme oranı 1/59 olarak bildirilmektedir. Erkek çocuklarında daha fazla görülen OSB’nin toplumda görülme sıklığının artışı ile birlikte OSB’nin erken tanısı ve erken müdahale yöntemleri gündeme gelmektedir.
Farklı şiddetlerde etkilenime sahip olabilen OSB’li bireylerde multidisipliner ve interdisipliner yaklaşımı benimsemek ve bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda bütüncül müdahale yöntemlerini kullanmak son derece önemlidir. Günümüzde OSB’li bireylerde özel eğitim en büyük rolü üstlenmekle birlikte, dil ve konuşma terapisi, fizyoterapi, psikolojik tedavi, beslenme tedavisi ve ilaç tedavisi gibi yöntemler yanında müzik terapi, hayvan destekli terapi gibi alternatif yöntemlere de başvurulabilmektedir. OSB yönetiminde motor gelişimde gecikme, kaba ve ince motor becerilerde yetersizlik, duruş, denge ve koordinasyon problemleri nedeniyle fizyoterapistler aktif olarak rol almaktadır. Ayrıca duyu algı ve motor bütünleşmede sorun yaşayabilen OSB’li bireylerde duyusal uyaranların işlemlenmesi ile ilgili semptomları azaltmak, uygun adaptif cevaplar geliştirmelerini kolaylaştırmak, kendilerini regule edebilmelerini sağlamak amacıyla fizyoterapi uygulamaları önem kazanmaktadır. Fizyoterapi uygulamaları ile OSB’li çocuk ve bireylerin davranışsal problemlerin azaldığı, sosyal etkileşim ve iletişime destek olduğu ve öğrenme becerisini geliştirdiği çalışmalar ile gösterilmiştir. Pediatri alanında çalışan fizyoterapister OSB’li bireylere özel yaklaşarak destek verebilmekte, toplumsal entegrasyonlarını ve katılımlarını kolaylaştırabilmektedir.
DAÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi ailesi olarak ve OSB’li bireylerin habilitasyon yaklaşımlarında etkin rol olan sağlık profesyonelleri olarak bizler de, Nisan ayını OSB’ye Yönelik Farkındalık ve Kabullenme Ayı olarak yeni renk ve simgesi ile karşıladık. Kampüsümüzde gerçekleştirmiş olduğumuz “Bugün Rengimiz Kırmızı” sloganı ile OSB’li bireylerin ve ailelerinin yaşadığı sorunlara değinip, bu bireylerin eğitim, iş ve sosyal faaliyetler gibi toplumun her alanında yer almaları için gerekli koşulların yerine getirilmesi gerektiğini vurguladık.”
“Panel Gerçekleştirilecek”
“OSB’li bireylerde erken dönemde müdahale ve bütüncül yaklaşımın öneminden bahsetmek üzere Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde 12 Nisan 2023 Çarşamba günü, 10:00-12.30 saatleri arasında değerli konuşmacıların yer alacağı “Otizm Spektrum Bozukluğu’na Çok Yönlü Bakış” adlı panel gerçekleştirilecek. Tanılama, özel eğitimin rolü, fizyoterapinin önemi gibi konulara yer verilecek olan panele katılım ücretsiz olup, OSB alanında çalışan farklı disiplinler, aileler, sivil toplum örgütleri, birlik ve dernekler etkinliğe davetlidir. Gelecek yıl Nisan ayında özellikle ülkemizde yaşayan OSB’li bireylerin yaşam kalitelerinin arttığı, daha bağımsız, toplumsal faaliyetlerde yer alan ve başarılarla anacağımız bir yıl olması temenni ederim.”
